Сәбиге сәнді үй,

Әжеге ән-күй.

/Бесік/

 

Бесікке іледі,

Әнін де,

Дәмін де,

Сәбилер біледі.

/Сылдырмақ/

Шүберек қабығы,

Іші құс мамығы.

/Жастық/

 

Мамығы бар,

Құс емес.

Жазығы бар,

Тыс емес.

/Жастық/

 

Ерні жырық —

Кішкене сырық.

/Ұршық/

 

Зыр қағады дөңгелеп,

Бас жағында қалпағы.

Белінде өспей әңгелек,

Басылмайды тарпаңы.

/Ұршық/

 

Әжемнің қалпақты таяғы,

Қолына алса жүгірер,

Шорланып белі бүгілер.

/Ұршық/

 

Шыр көбелек айналып,

Жүгіреді бір тынбай.

Беліне жіп байланып,

Шөмеле үйер құртымдай.

/Ұршық/

 

Әжем бұрымын,

Қазыққа кереді.

Жылжытам деп алға,

Қылышпен переді.

/Өрмек/

 

Сұлап жатқан діңгегі бар,

Қатар тізген ілгегі бар.

/Көген/

 

Қос ілгекті орындық

Атқа мініп алады,

Адам оны орын ғып,

Емін-еркін шабады.

/Ер-тоқым/

 

Атам илеп қайысын,

Қажет құрал тігеді,

Атқа, асау тай үшін.

/Жүген/

 

Жүргек атқа кісенді,

Салып едім, үзе алмай,

Қос аяқтап күшенді.

/Тұсау/

 

Байласаң бұйда мұртына,

Жын толтырған ұртына.

Асау көніп жетекке,

Жуасиды кілт тына.

/Мұрындық/

 

Оны қақса сәйгүлік,

Таста жүрер асыр сап,

Ол жоқта жай жүріп,

Баса алмайды тосырқап.

/Таға/

 

Өзі сырық,

Басқан жері құдық.

/Таяқ/

 

Ұзын өзен,

Суы жоқ.

/Жол/

 

Мөлдіреп жатқан қос көлге,

Шыныдан тұттым қос перде.

/Көзәйнек/

 

Тұра қалсам алдына,

Жалтыраған ақ айдын,

Өзімді — өзім мен мына,

Көре аламын ап-айқын.

/Айна/

 

Өзі тұрғанымен мелшиіп,

Жап-жалтыр жүзіне,

Кетеді ел сыйып.

/Айна/

 

Үскінің көп тармағы,

Қара орманды шарлады.

Қисықтарын түзеді,

Теп-тегіс түзенді.

/Тарақ/

 

Танауында арқаны,

Бір батып, бір шығып,

Алға қарай тартады.

/Ине/

 

Көзіне шуда тағады,

Бөлекті құрап,

Ұшы жылмаң қағады.

/Ине/

 

Шылбырын сүйрейді,

Жыртықты түйрейді.

/Ине/

 

Гүлдері бар құлпырған,

Кең жазықтан аумайды.

Оған әркім ұмтылған,

Киім киер оңтайлы.

/Мата/

 

Сегіз тарам қайыстан,

Өрімі бар бұзау тіс.

Жұмсақ жағы майысқан,

Айнымаған жылан түс.

/Қамшы/

 

Қос таяқ,

Бастары дөңгелек.

Тұтасты

Кеседі бөп-бөлек.

/Қайшы/

 

Жалғыз аяқ, тілік ерін.

Тұмсығында найзасы бар.

Киімдерді тігіп керім,

Адамға көп пайдасы бар.

/Ісмашинасы/

 

Аяғы төртеу, жүре алмайды,

Не жатып бір сәт те дем алмайды.

Отырған адамға дап-дайын,

Тік ұстап тұрар тақтайын.

/Орындық/

 

Адамдардың киімін,

Ұстап тұрар иығым.

/Киім ілгіш/

 

Кішкене тегештей,

Қарыны бар кемештеу.

Құдды қайың беріші,

Ішінде шөл дәрісі.

/Саптыаяқ/

 

Екі басы дөңгелек,

Екі ұшы сүйір,

Қиғанға үйір.

/Қайшы/

 

Тұтқасыз тобатай,

Ұнатар көп апай.

/Оймақ/

 

Саусаққа киіп ем тобатай,

Инені жүгірттім оп-оңай.

/Оймақ/

 

Інді көп-ақ қазады,

Өзі шыға қашады.

/Біз/

 

Тазалап ақ қағаз жүзін,

Жоқ етер қарындаш ізін.

/Өшіргіш/

 

Артық кемді теңестірер,

Дәнді де өзі жемес бірер.

/Таразы/

 

Өзі өтпейді,

Ал, өтпесті өткізеді.

/Қайрақ/

 

Бір қора дөңгелек,

Арлы-берлі дөңгелеп.

Әр нәрсені тексеріп,

Санағанда тым зерек.

/Есепшот/

 

Жаңалықты

Үн-түнсіз таратады,

Барша жұртты

Бір өзіне қаратады.

/Газет/

 

Қашық жердің сәлемін,

Тез-ақ алып келемін.

/Телеграмма/

 

Ұшып түсер күн бітсе,

Жоғалады жыл бітсе.

/Күнтізбе/

 

Үш тілі тақылдап,

Жаңылмайтын ақылды-ақ.

/Сағат/

 

Бұрасаң тетігін,

Соғады жүрегі,

Өлшемін түн мен күн,

Әркім-ақ біледі.

/Сағат/

 

Таспадай қағазға тізіп,

Жазатын әріптері

Шұрық тесік,

Нүкте мен сызық.

/Морзе алфавиті/

 

Сырты құдды алмұрт,

Қояды іліп төбеге,

Оған құмар бар жұрт,

Ол сонда немене?

/Электр шамы/

 

Бассаң түймесін,

Шашады сәулесін.

/Электр шамы/

 

Тысы жылтыр,

Іші жарқыл.

/Электр шамы/

 

Терезенің тесігі,

Таза ауаның есігі.

Көгілдір түсі бар,

Тас балқытар күші бар.

/Газ/

 

Кино менен концертті,

Үйде қойып беремін,

Жаңалығын бар елдің.

Өз көзіммен көремін.

/Теледидар/

 

Күндіз-түні шатырдан,

Бір түспейтін қарауыл.

Кіндігі үйге тартылған,

Көрінеді бар ауыл.

/Теледидар антеннасы/

 

Жай да үнсіз тұрады,

Біреу келсе тез жет деп,

Қоңырауын ұрады,

Дабыл қағып безектеп.

/Телефон/

 

Тоққа тисе мұрты ұзын,

Табанымен жазық.

Киімдердің қыртысын,

Береді тез жазып.

/Үтік/

 

Қос рельстің арасын,

Қоссам егер белдеулеп,

Биікке өрлеп барасың.

/Саты/

 

Төрт аяғы, арқасы бар,

Жалпақ жайлы ортасы бар.

Ең алдына кісіні алып,

Сынайды ылғи күшін анық.

/Орындық/

 

Екі ұшына

Екі шелек іліп алды.

Қайқы таяқ

Иығыма мініп алды.

/Иінағаш/

 

Күн нұрына қарық қып,

Үйді тұрар жарық қып.

/Терезе/

 

Мөлдір мұз арқылы,

Нұр төгіп күн тұрар.

Кең бөлме әр күні,

Тазарып құлпырар.

/Терезе/

 

Көз алдыңа жайнаған,

Түсі судан аумаған.

Тегіс перде керіледі,

Бірақ, бәрі көрінеді.

/Әйнек/

 

Сабы — таяқ,

Басы — қалақ.

Ұшын жүрер,

Жерге қадап.

/Күрек/

 

Басы жұқа,

Тың күші бар.

Сабы ұзын,

Ұңғысы бар.

Топырақты уыстап ап,

Лақтырады қуыс табақ.

/Кетпен/

 

Іші салқын, мұзы бар,

Күнкей қашқан қой сынды,

Жылыда тез бұзылар,

Барша тағам тығылар.

/Тоңазытқыш/

 

Еденді кеп жаласа,

Қалдырмас ол түгіңді.

Аузына таласа

Бар қиқым жүгінді,

Тазалауы тамаша,

Кілем мен алаша,

Жайнайды қараса.

/Шаңсорғыш/

 

Кір-қоқысты сүймейді,

Сыртқа қуып сүйрейді.

/Сыпырғыш/

 

Алақанымен

Үй ішін аялайды,

Бірақ,

Кір-қоқысты аямайды.

/Сыпырғыш/

 

Екі басы қалта,

Ортасы алқа.

/Тұтқыш/

 

Сүрткен киімі тазарып,

Өзі қалды тым арып.

/Сабын/

 

Кір киімді қалайды,

Өзі кірді жалайды.

Суға түссе шомылып,

Дақты жояр талайғы.

/Сабын/

 

Кірге суда кезігеді,

Сүйкенем деп езіледі.

/Сабын/