Бар екен бір мақұлық ұннан майда,

Өз басын айдайды екен қиын жайға,

Ұстасақ үгітіліп жоғалады,

Дамылдап отырмайды ешбір жайға.

/Көбелек/.

 

 

Гүл ұшып гүлге қонады,

Гүл бақшам гүлге толады.

/Көбелек/.

 

 

Шидім, шидім, шидім құс,

Ши басына қонған құс.

Қарқаралы қара құс, 

Хан басына қонған құс.

/Шыбын/.

 

Иісшіл - ит емес,

Ұшады -құс емес.

/Шыбын/.

 

 

Бар жұмысы ермегі.

Талмай қанат қағады.

Еңбекті қош көрмейді,

Жат ыдысты бағады.

/Шыбын/.

 

 

Қыс кезінде ұйықтап жатар,

Жаз мезгілі думан ашар.

/Шыбын/.

 

 

Қарабай аттан жығылды,

Халық соған жиылды.

/Түкірікке жиылған шыбын/.

 

 

Аспанда ақ сары құс шу салады,

Жабысып тақыр жерден су алады.

Адамнан су алған тым өзгеше

Дуылдатып денеңе у салады.

/Безгек масасы/.

 

 

Өзім үшін сені ұрам,

Сен үшін өзімді ұрам,

Сен үшін өзімді ұрсам-

Ағады менің қаным,

Жарылады сенің қарның.

/Маса/.

 

 

Бір құс бар ұшып жүріп ән салады,

Әркімге қонақ болып бір барады.

Барлығы мақұлықтың ығыр болып,

Дауысын естігендер зар қағады.

/Маса/.

 

 

Аспанда қыран сары кісі алады,

Болғанда кешке жақын ән салады.

Құдайдың құдіретіне қарап тұрсаң,

Түтікпен тақыр жерден су алады.

/Маса/.

 

 

Бір ғажап төрт аяқты, құс қанатты,

Көреді күндік жерден адамзатты.

Қолында қылдан нәзік күрзісі бар,

Япырай, тиген жері тастан қатты.

/Маса/.

 

 

Ат басты,

Арқар мүйізді,

Бөрі кеуделі,

Бөкен санды,

Қос қанатты,

Құмырсқа ізді,

Бота тірсекті.

/Шегіртке/.

 

 

Тайқы маңдайлы,

Сиыр мұрынды,

Балық сыртты,

Жылан бауырлы,

Есек сауырлы.

/Шегіртке/.

 

 

Ит басты,

Қошқар мүйізді,

Борсық кеуделі,

Бөкен санды.

/Шегіртке/.

 

 

Айдар ауызды,

Қоян құлақты.

Бөкен санды,

Қылыш құйрықты.

/Шегіртке/.

 

 

Жаз бойы әндеткен,

Күз болған соң сән кеткен.

/Шегіртке/.

 

 

Бір мақұлық бар қазық аяқ,

Қарғып-қарғып түседі тазыдай-ақ.

/Шегіртке/.

 

Бар еді бір жұмбағым жүрген сайда,

Қолында қылышы жоқ, екі найза.

Қарынды екі найза болғанменен

Қылыш пен ай балтадай болмақ қайда.

/Бұзаубас/.

 

 

Біз жаздық аулым қонған текшесіне,

Етіктің жез қақтырдым өкшесіне.

Айуанда төрт аяқты бір нәрсе бар,

Бөренесін байлаған бөксесіне.

/Инелік/.

 

 

Ана таудың басында ұйыған қатық,

Ол қатықты көрмейді дәмін тартып,

Дәмін татқан қалады сеспей қатып.

/Қара құрт/.

 

Бір мақұлық айдалада қорған салған,

Азапты ажалдымен соған барған.

Мен емес бұл жұмысты айтып жүрген,

Бұрынғы азамат ер содан қалған.

/Қара құрт/.

 

 

Ғажайып бір нәрсе бар қатқан тері,

Өзінің қалың тоғай жатқан жері.

Бір күні аштан өлмей, тоқтан өлер,

Жігіттің мұны табар кемеңгері.

/Түйе кене/.

 

Қарайып ұшты қарғадай,

Бармаған жері қалмады-ай.

Жерге түсті, ін қазды,

Аяғымен тырмалай.

/Қоңыз/.

 

 

Ұшқанда өлең айтады,

Қонғанда жер қазады.

Мұны да ойлап көріңіз,

Шешуін кім табады?

/Қоңыз/.

 

 

Әуеде ұшып жүрген аэроплан емес, құс емес,

Арқасына байлағаны ірімшік емес, құрт емес.

Бауырға барып ін қазады,

Қасқыр емес, түлкі емес.

/Қоңыз/,

 

 

Қарайып ұшқанменен қарға емес,

Ін қазғанменен түлкі емес.

Арқасындағы боқшасы,

Жинағанмен мүлкі емес.

/Қара қоңыз/.

 

 

Бір нәрсе алды биік, арты аласа,

Доп илер кешке дейін бір тамаша.

Мылтығын атайын деп оңтайланар,

Өзіне айтқан сыйы ұнамаса.

/Сасық қоңыз/.

 

 

Көрдің бе бір нәрсе тұр дөп-дөңгелек,

Аз тұрса сол жерінде болады көк.

Жерінде бір күн тұрған үш күн тұрса,

Өзіндей кетеді екен үш есе боп.

/Кене/.

 

 

Кішкене ғана түйме тас,

Атан түйе тарта алмас.

/Кене/.

 

 

Аспаннан ұшып түсті жатқан тері,

Қалың тоғай ну жыныс жатқан жері.

/Кене/.

 

 

Ұзын-ұзын ұзардай,

Ұзыннан аққан сулардай.

Ағаш атқа мінгізіп,

Ұзартып қойған мұнардай.

/Өрмекші/.

 

 

Бір нәрсе өзі молда, өзі жорға,

Құрады жібек ауды оң мен солға.

Тартқанда машинасын оң мен солға,

Табады қаражатын сонда зорға.

/Өрмекші/.

 

 

Дүниеде бір кемпір бар тіпті кәрі,

Жіп төгіп, өрмек құрып, тоқыр шәлі.

Алады айламенен ала бүркіт,

Табыңдар немене екен мұның мәні.

/Өрмекші/.

 

 

Шидиген ұзын сирағы,

Тастай керең құлағы.

Сөйтіп жүріп көп жерге

Аспалы торлар құрады.

/Өрмекші/.

 

 

Еңбекші үй ішінде мекендеген,

Сым арқан дүниеге жетер деген.

Қарқара қара құсша түрін жайып,

Дүниеден уайымсыз өтем деген.

/Өрмекші/.

 

 

Арқасы домалақ,

Аяғы ұзын.

/Өрмекші/.

 

 

Екі басы жұдырықтай,

Ортасы қылдырықтай.

/Құмырсқа/.

 

 

Қатар-қатар қара нар,

Аспанменен бара бар,

Алды биік, арты жар.

/Құмырсқа/.

 

 

Бір шаһар дөп-дөңгелек үлкен үйдей,

Ішінде кәрі-жасы бәрі бірдей.

Кәрісін де жасын да әрқашан айырмасын,

Таң қалған қандай дерек мұны білмей.

/Құмырсқа/.

 

 

Аттанған бір шаһарға қырық мың қосын,

Қолында өзі жаяу, несі болсын.

Қолында еш нәрсесі болмаса да,

Өзіне тауып алар несібесін.

/Құмырсқа/.

 

 

Белең-белең, белең ат,

Белі нәзік күрең ат.

Тауға мінсе таймас ат,

Талау тисе өлмес ат.

/Құмырсқа/.

 

 

Бейнетқор көпшілікте көрдім халық,

Күнінде бір отырмас дамыл алып,

Өзінен ауыр жүкті көтереді,

Үйінде жатып жейді рахаттанып.

/Құмырсқа/.

 

 

Бір балуан өзі күшті, қайраты мол,

Өзінен үлкен затты көтерер ол.

Мейлі қыр, мейлі жота, мейлі төбе,

Қайқаңдап аса берер бәрінен де ол.

/Құмырсқа/.

 

 

Айдалада бір базар.

/Құмырсқаның илеуі/.

 

Бір елеуіш жаным бар,

Көтере алсаң бәрін ал.

/Құмырсқаның илеуі/.

 

 

Тыру-тыру тырналар,

Тауға қарай жорғалар.

/Ара/.

 

 

Алпыс тісті айдаһар,

Ешқайда қадам баспайды.

Қозғамасаң жатады,

Ештеңеден саспайды.

Ағаштан тамақ жейді екен,

Жұтпай шайнап тастайды.

/Ара/.

 

Бір нәрсе өзі нәзік тым-ақ сергек,

Қорқады бала-шаға, әйел, еркек,

Өзінің қаны адал, еті арам,

Мылтықсыз, я қылышсыз ұстайды ептеп.

/Ара/.

 

 

Біреуге найза түйрейді,

Өзі де содан күйрейді.

/Ара/.

 

 

Биік-биік тау болар,

Қаршығалар ұялар,

Еті арам болса да, сорпасы адал,

Ол не болар, балалар?

/Араның балы/.

 

 

Шатыраш-шатыраш тау болар,

Көгершіндер ұялар,

Сорпасы адал болса да, еті арам,

Ол не болар?

/Араның балы/.

 

 

Бір ұяда жүз бөлек үй.

/Араның ұясы/.

 

 

Көк төбеде көп болды,

Топырақ жалап тоймайды,

Несібесі неден жоқ болды.

Жетеу еді бедері,

Он төрт еді аяғы,

Балалықтан айтып жүрген

Жұмбақ еді баяғы.

/Есек құрт/.

 

 

Домалақ таудың басында

Тоқты қошқар ойнайды.

/Бит/.

 

 

Кішкене ғана бойы бар,

Адам жейтін ойы бар.

/Бит, бүрге/.

 

 

Бір мақұлық мойны жуан, тірсегі ұзын,

Тікпесе өзі етік, сақтар бізін.

Тағы да іске ыңғайлы қайшысы бар,

Іс тігіп көрген де емес еш қызығын.

/Шаян/.

 

 

Бір мақұлық келе жатыр маң-маң басып,

Құтылмас көзге түссе жолдан қашып.

Бұл жерде оны табар еш адам жоқ,

Таппаса үлкен молда кітап ашып.

/Бит/.

 

 

Жапырақ жеп сілекей шығарады,

Сілекей жасын шығарады.

/Жібек құрты/.

 

 

Бекінген бір тау теке тұшалау үйге,

Құдайым оны салды мұндай күйге.

Күн шықса жатады салқын үйде,

Күн жауғанда кетеді жапан түзге.

/Ұлу/.