КІРУ



Аккаунтыңыз жоқ па? Тіркелу

Құпия сөзді ұмытып калдыңыз ба?

THE STATE LANGUAGE DEVELOPMENT INSTITUTE

МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ ДАМЫТУ ИНСТИТУТЫ

  ИНСТИТУТ РАЗВИТИЯ ГОСУДАРСТВЕННОГО ЯЗЫКА



БАТЫРЛАР ЖЫРЫ КЕЙІПКЕРЛЕРІН БІРІЗДЕНДІРУ

ТОЛЫҒЫРАҚ

Белі бүкір,

Алысқа түкір. 

/Мылтық/. 

Бас бармағы бармақтай,

Бақырғаны тайлақтай.

/Мылтық/. 

 Алып соғып арс етті,

Даусы Самарқанға жетті.

/Мылтық/.

 Дауыстап жаһанда ақырғанда,

Баласы қайта келмес шақырғанға.

/Мылтық/.

 Тау тарс етті,

Күн гүрс етті.

Жырадағы жылқы үрікті,

Жымда жатқан түлкі үрікті.

/Мылтық/.

 Көз алдыма әкелсем,

Алыс жерге түкірген.

Ебін тапсаң инедей,

Айтқан жерден түйрелген.

/Мылтық, оқ/.

 Өмір-өмір,өмірден,

Жаққан оты көмірден,

Шыңырау деген бір құс бар,

Жұмыртқасы темірден.

/Мылтық, оқ/.

 Жылт, жылт еткен,

Жырғадан өткен.

/Мылтықтың оғы/.

 Қуыс қурайдың басынан

Құтырған торғай ұшты.

/Мылтықтың оғы/.

  Қара күшігім қанқ етті,

Даусы Бұхарға жетті.

/Мылтықтың даусы/.

 Темір жатыр ағаштың арқасында,

Жап-жалтыр қара шойын шыға қашар,

Әкесі ашуланса баласына.

/Мылтық/.

 Бір құс бар сондай ұшқыр, ұшар жерден,

Жалпылдап жанған оты қолын сермер,

Шыңыраудан мойны ұзын шығады екен,

Шошынар жанды мақұлық оны көрген.

/Оқ/.

  Судыр-судыр жүгенім,

Судыр қара дөненім,

Желіп кетсе жеткізбес,

Түсіп кетсе таптырмас.

/Оқ/.

  Аузы жоқ, қолы жоқ,

Ұшқан құстан озады.

/Оқ/.

  Ұшса сырнай тартар,

Қонса қарап жатар.

/Зеңбіректің оғы/.

 Тиіп кетсе, тырс етіп қақ жарылған,

Бар тетігі адамзатқа бағынған.

Мерт қылады жақын келген нәрсені,

Қастық қылса жаудың жайы табылмаған.

/Бомба/.

 Ашуына басқанда,

Шаң көтерген аспанға.

/Бомба/.

 Құстай ұшып зыр қаққан,

Түскен жерін қиратқан.

/Снаряд/.

  Тау астынан күрсілдеп,

Жөтеледі,құсады,

Құсығы жоқ жалынды,

Түскен жерін өрт құшады.

/Пушка/.

 Адамның ең қымбатты,

Тастамайтын құралы,

Кішкене ғана қозғалса,

Жапыра жауды қырады.

/Пулемет/.

 Екі аяқты кеулейді басын созған,

Мойнында жалын қамыт ноқталанған.

Ұзын тұмсық құйрығы келте келген,

Тиіп кетсең бұрқылдап сыртылдаған.

/Пулемет/.

 Жорғалаған тасбақа,

Болаттан киген көйлегі.

Жапырып жауды үстінен

Баса-көктеп өтеді.

/Танкі/.

 Бір нәрсе үш қанатпенен ұшар,

Мысалы аяқпенен аузын ашар,

Өлік құс тірі құстың қанын шашар.

/Садақ/.

  Белі қайқы,

Жоны тайқы.

/Қылыш/.

  Сырты ағашпенен қабатталған,

Ілініп бір бөлігі салақтаған.

Асылды ішіндегі алсаң тартып,

Тіліндей оқ жыланның жалақтаған.

/Қылыш/.

 Қара күшігім қабаған,

Артына киіз жамаған.

/Қақпан/.

 Бір нәрсе қимылдамас жүр дегенде,

Көтерілмес орнынан тұр дегенде,

Қарап жатыр десең де қимылы тез,

Жылдамдығын білдірер білмегенге.

/Қақпан/.

 Бір нәрсе алты аяқты жүрген өзі,

Ешкімді құтқармайды келсе кезі.

Қызығы әр жәндіктен алып жесе,

Ғажайып маңдайында жалғыз көзі.

/Қақпан/.

 Шаңырақты, түндікті,

Шіреніп жатқан бір мықты.

Тие көрме құрғырға,

Тиіп кетсең ырғытты.

/Қақпан/.

 Жатады көкке қарап аузын ашып,

Жалғанда сағасынан бір-ақ басып,

Ұстайды, жібермейді кім болса да,

Қалады байқамаған асып-сасып.

/Қақпан/.

 Болғанда қолы біреу төрт саусақты,

Қызметке жақынырақ жүрер жағы.

Жұмсасаң жібермейді, іркілмейді,

Жаурадым, шөлдедім деп айтпас тағы.

/Қақпан/.

 Өзі батыр,

Жер астында жатыр.

/Қақпан/.

 Жандыны алар қағып жансыз нәрсе,

Жанарсың бұл нәрсені көзің көрсе,

Бір қабат астынан орын теуіп,

Ұстайды кімді болсын кезі келсе.

/Қақпан/.

  Кішкене ғана тостаған,

Айдалаға тастаған.

/Қақпан/.

 Жапанда бір айдаһар бұғып жатқан,

Оятып өз жанынан қаза тапқан,

Нәрсеге не болса да өзі тажал,

Аяғы сондай мықты жерге батқан.

/Қақпан/.

 Ақылы бар, басы жоқ,

Аузы бар, денесі жоқ,

Қолы бар, аяғы жоқ.

/Қақпан/.

 Бір нәрсе өзі жансыз, жандыны алған,

Оны жұрт киізге орап көрге салған.

Біраз күн көр ішінде жатып-жатып,

Бір күні өзі кетіп орны қалған.

/Қақпан/.

 Дөңгелек үңірейген тесіктер,

Белгісіз сықырлаған есіктері,

Есігін байқаусызда түртіп қалсаң,

Жібермей ұстай алған кәсіптері.

/Қақпан/.

 Құдайдың құдіретіне қылдым нәсіп,

Қалады шыққан кезде бір-ақ тасып,

Құдайдан күні-түні тілек тілеп,

Жатады көкке қарай аузын ашып.

/Қақпан/.

 Қолымда жібек баулы жалғыз таяқ,

Сүйреттім ойдан қырға аямай-ақ.

/Қармақ/.

 Бар екен бір айдаһар жалғыз тілді,

Ұқсамас еш сипатқа оның түрі.

Өзі жансыз айдаһар жандыны алған,

Жеріне жақындаған кетпес тірі.

/Қармақ/.

 Салса жұтқыр,

Бермесең тілейді,

Берсең-“алам”- дейді,

Өзің түссең-“қалам”- дейді.

/Қармақ/.

 Бір нәрсе сырты бүтін, іші қуыс,

Бір елден пошымын ол қаратады,

Қарасаң бар денесі бір-ақ уыс.

/Томаға/.

 Бір нәрсе жұдырықтай іші қуыс,

Адамға әр уақытта болар туыс.

Бір ердің мақұлығы тоқтатады,

Адамға мұны таппақ қиын жұмыс.

/Томаға/.

 Бүтін дейін десем бүтін емес,

Жыртық дейін десем жыртық емес.

Жануармен ұрыс салады,

Өне бойы тыртық емес. 

/Ау/.

Бүтін дейін десем бүтін емес,

Жыртық дейін десем ұстағанын жібермес.

/Ау/.


ПІКІР АЛМАСУ

Пікір қалдырыңыз


14/05/2024 16:43

Хабарландыру!
0 193 0




29/04/2024 14:05

ХАБАРЛАНДЫРУ!
0 589 0





08/04/2024 11:55

Хабарландыру!
0 1008 0



26/03/2024 16:15

Хабарландыру!
0 1152 0












31/05/2017 16:34

Тіл мен тарих тамырлас
0 49638 10

02/05/2017 12:29

Қостілділік мәселесі
0 47305 0





05/06/2017 11:24

Абылайханның күйлері
0 45003 3


ТЕКСТ

Яндекс.Метрика